Poznań

Punktem wyjścia dla wystawy „Prowizorka” jest kategoria tymczasowości, doraźności, prowizoryczności - permanentna prowizoryczność, która staje się symptomem współczesności. Prowizoryczność może być atutem, kiedy przyjmuje formę pomysłowości i sprytu w tworzeniu funkcjonalnych obiektów materialnych. Tymczasowa przydatność danej rzeczy przynosi natychmiastową radość. Wielokrotnie jednak kojarzona jest także z niechlujstwem, powierzchownym byciem w świecie, krótkotrwałą refleksją, bądź nawet jej brakiem. Oznacza krótkotrwałość w działaniu, brak wyznaczonych celów. Paradoksalnie może stać się stanem permanentnym, kiedy zaciera się różnica między sprawnym rozwikłaniem problemów, szybkim niwelowaniem przeszkód a pobieżnym ich rozwiązywaniem. Pojawia się wówczas pytanie - czy mamy do czynienia z pochopnością czy geniuszem tworzenia? A może stan perfekcyjny nie istnieje, doskonałość nigdy nie była ludzką domeną.

W ramach Niedzieli na zamku 1.04.12 o godz. 11.15 odbędzie się na wykład Janusza Pazdera poświęcony Ludwikowi Pugetowi, który w 1929 roku kierował pracami mającymi na celu „spolszczenie” dawnego zamku cesarskiego. W samo południe rozpocznie się zwiedzanie zamku z przewodnikiem Maciejem Szymaniakiem (początek – wieża zegarowa), a o godz. 13.00 zwiedzanie wystawy „Happy Bitrhday Panie Fluxus!” z kuratorem Wojciechem Luchowskim (początek – Hol Kolumnowy). Zapraszamy również na warsztat artystyczny dla dzieci, młodzieży i dorosłych, który poprowadzi Sylwia Chudy-Leśnik (godz. 16.00, przestrzenie I piętra) oraz na wykład performatywny „Historia Fluxusu” Grupy ETC / Katarzyna Kucharska, Antoni Michnik / (godz. 18.00, przestrzenie I piętra)

„Interesuje mnie lęk. W szczególności fobie związane z przestrzenią, których doznanie wzmacnia ciemność, pociągając za sobą wrażenie dezorientacji. W połączeniu z otchłanią ciemność zyskuje prawie fizyczny ciężar, jest namacalna. Istnieje pomiędzy nieobecnością i materią, pomiędzy dwu i trójwymiarowością, pomiędzy przestrzenią mentalną i fizyczną, fikcją i rzeczywistością. Z zamierzenia bunkry są brutalnie materialne i brutalnie obecne, lecz teraz opustoszałe, pozbawione celu bledną i ich tożsamości istnieją zaledwie jako formy - puste, bez znaczenia i konkretne.”

Z europejskiego punktu widzenia kaligrafia oraz manga (komiks japoński) stanowią dwa odrębne gatunki sztuki. W Japonii granica między nimi nie istnieje, bowiem manga bierze swój początek z prób malowania przy użyciu prostego pędzla. XIX wieczny komiks Hokusai jest jednym z jej najbardziej znanych przykładów. Pędzel dla Azjatów był niezbędnym narzędziem codziennego użytku od czasów starożytnych. Jego zastosowanie łączy kaligrafię i manga, pomimo istnienia różnic w sposobach słownej i obrazowej narracji. Zdarza się, że niekiedy używa się zarówno obrazu, jak i tekstu jako uzupełnienia. Na wystawie w SPOT. będziemy mogli odnaleźć nie tylko ilustracje z tekstem, ale także przykłady kaligrafii z połączonej z obrazem, w których wydają się być one względem siebie komplementarne. Można zaryzykować stwierdzenie, że manga jest współczesnym stylem japońskiej ekspresji. Obecnie artyści japońscy używają głównie długopisów oraz programów graficznych, ale wszystkie one mają swoje źródło w ekspresji pędzla. Japońska manga żywi się dynamiką wywodząca się z pociągnięć pędzla i jest zupełnie różna do bazującego na użyciu długopisów oraz ołówków europejskiego czy amerykańskiego komiksu, w których linia jest niezmienna w swej grubości,kształcie oraz nasyceniu. Podczas gdy amerykański komiks czyni swoim bohaterem Supermana, Spider Mana czy Batmana, to japońska tradycja komiksu dowodzi, że bohaterem może być każdy. Z tego powodu twarze postaci mangi są zawsze bardziej zróżnicowane pod względem ekspresji, co sprzyja budowaniu relacji bohater – czytelnik.

W ramach programu towarzyszącego wystawie Układy równoległe GEGO/Maziarska/Trockel realizowana będzie kolejna już seria spotkań dla seniorów, której celem jest zapoznanie zainteresowanych z problematyką naszych wystaw oraz edukacja z zakresu sztuki współczesnej. Projekt Bliżej sztuki jest wspólnym przyglądaniem się dziełom i ich twórcom. W przypadku wystawy Układy równoległe są to prace trzech artystek: Gertrude Goldschmidt, znanej jako Gego, Jadwigi Maziarskiej oraz Rosemarie Trockel. Ich drogi artystyczne zostały ukształtowane przez różne tradycje i środowiska twórcze. Każdą z artystek cechuje jednak dystans i odrębność wobec głównych nurtów sztuki, czego przyczyny będziemy się starać wyjaśnić. Wspólne oglądanie dzieł sztuki, pogłębione informacjami na temat ich autorek, a także rozmowa, wymiana spostrzeżeń i uwag stwarzają okazję do zrozumienia sztuki współczesnej i dają przyjemność świadomego obcowania z nią.

Ostatni rok obfitował w projekty związane z obchodami stulecia urodzin Czesława Miłosza. Wśród nich najwięcej było inicjatyw wydawniczych, w tym wydana przez Fundację „Zeszytów Literackich” dwutomowa antologia esejów pisarza zatytułowana „Rosja. Widzenie transoceaniczne”. Tom pierwszy trafił do księgarni na początku 2011 roku. Niedawno ukazał się tom drugi: „Mosty napowietrzne”, który obejmuje teksty Miłosza (fragmenty korespondencji, wiersze, eseje, wywiady) z lat 1936-2004. Miłosz diagnozuje w nich Rosję, a jego stosunek do niej nie jest jednoznaczny, budzi kontrowersje, prowokuje do dyskusji i skłania ku refleksji. Jak mówi autor: „Rosja. Mój stosunek do niej jest poważny, ale polski zajad we mnie siedzi i daje o sobie znać od czasu do czasu, ku mojemu niezadowoleniu”. Książka Miłosza jest pretekstem do spotkania i rozmowy o Rosji, o polsko-rosyjskich relacjach, o próbach przełamywania stereotypów, o nieufności i perspektywach dialogu, o tym, co łączy i dzieli