Festiwal „Rozstaje Europy” chce właśnie o tych wszystkich rzeczach opowiadać – penetrując przeszłość, analizując współczesną rzeczywistość, stawiając pytania o kształt przyszłej Polski, Europy i świata. Postępująca globalizacja poszerzyła znacznie ramy festiwalu – lokalne sprawy nabierają dziś nieoczekiwanie pierwszorzędnego znaczenia, burząc zastany ład i porządek społeczny, obyczajowy, polityczny. Jedne narody poszukują swej tożsamości, inne bronią jej za wszelką cenę – wszystkie muszą nauczyć się żyć niejako na nowo, bowiem mieszanie się kultur i rozluźnianie granic jest naturalnym procesem. Jak pogodzić integrację z wolnością i niezależnością?
To fundamentalne pytanie każdego roku znajduje na ekranie w Lublinie inny wyraz związany z nowymi realiami społeczno-politycznymi - zawsze jednak jest podstawą dialogu pomiędzy bohaterami a widzami, daje możliwość dyskusji z perspektywą kompromisu i pojednania.
Część konkursowa festiwalu Rozstaje Europy zawiera od 2008 r. pełnometrażowe dokumenty przyjęte bardzo ciepło przez widownię, czego doświadczył chociażby Jerzy Hoffman przedstawiając obraz „Ukraina – narodziny narodu”. Program uzupełniają liczne pokazy specjalne, przeglądy monograficzne, spotkania z twórcami, dyskusje i wystawy.
Laureaci festiwalu Rozstaje Europy oprócz gratyfikacji pieniężnej otrzymują także statuetkę z wizerunkiem świętych – Cyryla i Metodego wkomponowanych w słup graniczy zawierający elementy dawnej przydrożnej kapliczki.