Zima, chłodne światło, ograniczona tonacja. Duchowość i przestrzenność zarazem. Byt i niebyt. Geometryczna dyscyplina i nadrealizm barwny. Północ. Tak w dużym skrócie można opisać najnowszy, bardzo osobisty projekt wrocławskiej artystki Karoliny Jaklewicz, która po raz pierwszy w swojej twórczości zmaga się z własną fascynacją, tęsknotą i zmaterializowaną inspiracją. Być może dlatego właśnie - w moim odczuciu - jest to cykl szczególny, bo przecierający nieznane dotąd szlaki i otwierający nowe możliwości.
Punktem wyjścia do najnowszej grupy prac był Tryptyk Północny – obraz, którego centralna część hipnotyzuje. Zagarnia całkowitą uwagę i niezależnie od woli odbiorcy wprowadza w szczery stan kontemplacji. Zdumiewający, bo ukazujący niespotykane do tej pory w twórczości Jaklewicz podejście do kształtowania przestrzeni obrazowej. Idealna harmonia, czyste przestrzenie, wyważenie poziomów, równowaga, nowa kolorystyka i brak użycia jakiegokolwiek kształtu bryły sprawiają, że fragment ten w wyraźny sposób wyróżnia się na tle pozostałych realizacji. Bowiem pod względem kompozycyjnym zdecydowana większość prac opiera się na kształcie trójkąta - a więc figury, która w aktualnym okresie twórczości ma dla artystki szczególne znaczenie. Warto pamiętać bowiem, że stosunkowo niedawno dla Jaklewicz nadrzędną stała się wartość metafizyczna, która najpełniej wyrażana jest kształtem trójkąta właśnie. A ten zamierzeniem artystki przybrał autonomiczną formę, która nabrała charakteru symbolicznego czy też wyrażającego1. Obecny we wcześniejszych fazach twórczości sześcian był punktem skupienia, trójkąt jest formą drogi. I właśnie tę drogę w subtelny sposób pokazuje nam artystka.
W najnowszym cyklu malarskim Karolina Jaklewicz w pewnym sensie odchodzi od podejmowanych wcześniej zagadnień. Tym razem wykonuje jakby krok naprzód, zwracając się jednak bardziej w kierunku rzeczywistej przestrzeni, niż nierealnych bytów. Dotychczasowe realizacje malarki przyzwyczaiły nas do eksploracji stanów emocjonalnych, opowieści o sobie i bliskich czy poszukiwania duchowości w surowej geometrii. Tym razem jest jakby inaczej – jakby przeniósł się punkt ciężkości. Artystka w pewnym sensie odwraca się od wewnętrznych światów, skupiając się przede wszystkim na przestrzeni, krajobrazie i tym, co dla północnych obszarów charakterystyczne. Odnajdziemy tu oczywiście tak ważną dla malarki duchowość, lecz odnoszącą się bardziej do panteizmu, niż metafizyki sensu stricto. I pomimo tego, że obrazy te pod względem stylistycznym podobne są do poprzednich prac, to emanuje z nich zupełnie inna, właściwa tylko dla tego cyklu aura. I trudno jest opisać ją słowami. Po raz pierwszy chyba w bezpośredni sposób Karolina Jaklewicz odnosi się do pejzażu, mówiąc właściwie tylko o nim - o nim, ale co ważne, w kontekście własnej osoby. Wydaje się bowiem, że pozostałe sfery – takie jak: emocjonalność czy duchowość – stoją niejako na uboczu, dopełniając i dookreślając panteistyczny charakter przekazu. Z prac tych emanuje przede wszystkim cisza i skupienie, które – podobnie, jak w rzeczywistości – wynikają z surowości zimowego krajobrazu, trwania, zacierania się linii horyzontu czy w końcu wszechogarniającego, niezmąconego spokoju.
Cykl północny w dużej mierze zrodził się z tęsknoty. Może bardziej z narastającej od lat chęci opowiedzenia o tym, co od młodości było dla artystki fascynujące – o morzu, kontemplacji, o nieprzyjaznych człowiekowi krajobrazach, o nieskazitelnej bieli czy rozmyślaniach o pozornym krańcu rzeczywistości. Projekt ten jest więc czymś w rodzaju mentalnej, wyimaginowanej wędrówki do krain niezdobytych i niedoświadczonych, do – jak sama mówi – baśniowej, lodowej krainy. Może do czystej, niezmąconej bieli, tam gdzie układy przestrzenne stają się abstrakcją i zanikają punkty odniesienia. Ale nie tylko. Północ ma tu jeszcze jedno znaczenie. Jest dla artystki metaforą miejsca, z którego pochodzi i z którym czuje się morfologicznie związana. Przestrzenie nadmorskie zawsze były dla malarki czymś stałym, zastaną inspiracją, z którą de facto dopiero teraz postanowiła się zmierzyć na poważnie. Czemu dopiero teraz? Być może dlatego, że akt ten wymaga od artysty dojrzałości i odwagi. Trudno jest bowiem stoczyć twórcy artystyczną walkę z tym, co tkwi w nim od zawsze, z czymś co nieustannie czuje i niemalże od samego początku napędza jego twórczość. Stanąć przed płótnem, odrzucić wszelkie metafory, historie i czystym językiem zwizualizować myśl o początku, o punkcie wyjścia i punkcie odniesienia. A co jeśli nie wyjdzie? Co jeśli efekt okaże się obcy, nieswój? Obawy pojawiają się zawsze. Karolina Jaklewicz ryzyko podjęła. Stworzyła serię intymnych prac mówiących przede wszystkim o tym, co przez lata ją fascynowało i kształtowało wrażliwość, wyobraźnię i w końcu ją, jako artystkę. I ma to prawdziwą wartość.
Kama Wróbel
* Karolina Jaklewicz (1979 r.) - Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Wydział Malarstwa i Rzeźby, dyplom z wyróżnieniem w 2007 r. z malarstwa u prof. Stanisława Kortyki oraz z projektowania malarstwa w architekturze i urbanistyce u prof. Wojciecha Kaniowskiego.
W 2013 r. obroniła tytuł doktora sztuk na ASP Wrocław.
Obecnie pracuje jako asystent w Zakładzie Malarstwa, Rysunki i Rzeźby na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej.
Wybrane wystawy:
2012 "Akt przestrzeni / Verte", Galeria Promocyjna, Warszawa
2012 Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego, Szczecin
2012 Czym jest sztuka dzisiaj - galeria XX1, Warszawa
2011/12 Made in Poland - Berlin - Genewa - wystawa z okazji przewodnictwa Polski w Unii Europejskiej
2011 Wystawa malarstwa, Miejska Galeria Sztuki, Częstochowa
2011 „Anamorfoza osobności” – malarstwo, Galeria Sztuki Socato, Wrocław
2010 "Bolesna geometria", Galeria Farbiarnia , Warszawa
2007 „Geometria – emocje intelektu” – wystawa dyplomowa, ASP Wrocław
2006 „Przestrzeń nieobiektywna” – malarstwo, „ Galeria Brama” - Gryfice
2005 "Ostrów Tumski - malarstwo w architekturze" - wizualizacje, "Galeria Przed Aulą" - ASP Wrocław
2004 "Przestrzeń ulicy" - malarstwo, wystawa "Galeria 209" - ASP Wrocław
2004 "Otwarcie" - malarstwo, "Mediateka Bertelsmann'a" - Wrocław
2003 "Akt przestrzeni" - malarstwo, Galeria "Bene Est"- Szczecin
2001 "Wokół miłości" - grafiki oraz ilustracje ( "Miłość" Ingi Iwasiów ) "Klub XIII Muz" - Szczecin
