JAD1-(z hebr. ręka; w judaizmie narzędzie liturgiczne, przypominające różdżkę z zakończoną miniaturą dłoni, pomagająca w czytaniu Tory)
JAD2- to mikro nomadyczna machina, zmieniająca swe zewnętrzne, lustrzane odbicie enzymem protestu. Maszyna zatrzymywać się będzie w miejscach erozyjnego problemu architektonicznego m. in. (Będzinie, Bytomiu, Sosnowcu) - rozwijając swój „bandaż” oporu w formie instalacji dźwiękowej, świetlnej czy (zasłony dymnej). Jako architektoniczny „pomocnik” spróbuje odrysować, odwrócić i zakreślić rzeczywiste uwarunkowania pożydowskiej architektury (nie)pamięci, dostosowując się do zmiany otoczenia
JAD spróbuje udrożnić zatory pamięci i niepamięci miasta jako obszaru niesfinalizowanego. Obszaru, w którym kuczka stała się po prostu gołębnikiem a będzińskie polichromie niewygodnym skarbem.
Performance skierowany zostanie przeciw kompulsywnemu kierowaniu miastem, nieodwracalnym decyzjom (bądź ich brakiem) wobec niszczejącej i zapomnianej pożydowskiej architektury w nowej urbanistycznej rzeczywistości. Prowadząc machinę protestu pomiędzy miastami będziemy wspólnie z mieszkańcami odkrywali ostatnie opiłki pożydowskiej architektury pamięci. Pozostawiając im skrawek do dopełnienia. Dopełnienia jako krzyku i odbicia w jednym palcu. Projekt w przestrzeni powyższych miast aglomeracji Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego ma na celu odkrycie, zapoznanie się i działania artystyczne z miejscami pustki pożydowskiej architektury, naruszając etapy warstwowego zapomnienia. Performance stanie się punktem wyjścia w rozmowach o architektonicznej pamięci zbiorowej i jednostkowej, który skropli się w CSW Kronika w Bytomiu. Tam też zaprezentowana zostanie „urbanistyczna mapa niepamięci” (współtworzona z Fundacją Brama Cukermana), kontrująca pozostałości zabytków z nowymi planami władz centralnych i lokalnych (w tym żydowskich gmin wyznaniowych). Projekt będzie miał też odsłonę w Sosnowcu i Będzinie.
Natalia Romik (ur. 1983) - absolwentka nauk politycznych, architektka praktyk, artystka. Jej główne pole działań artystycznych i naukowych to styk sztuki i architektury, działania ulotne i efemeryczne, które zrealizowała m.in. podczas performance „Star dust” w ramach festiwalu “The Knot” w Warszawie i Berlinie, performance „Predator” w ramach warszawskiego festiwalu Zniknij nad Wisłą. Współautorka projektu rewitalizacji synagogi w Chmielniku na centrum kulturalno-oświatowe „Świętokrzyski Sztetl” czy scenariusza kompleksu „Zoom Natury”. Współautorka projektu „RUMB" (wraz Ewą Rudnicką) w Krakowie w 2011 roku, obecnie animowanego przez bytomską Kronikę na Śląsku. Stypendystka programów naukowych, m.in. Stypendium Ministra Kultury 2012 na projekt „Żydowska architektura (nie)pamięci na Śląsku”. Autorka prac video-art np. „Tego tu nie ma”. W październiku rozpoczyna doktorat o architekturze Sztetli na UCL London Bartlett Shool of Architecture. Mieszka w Warszawie.
____________________________
METROPOLIS
Program „Projekt Metropolis" podejmuje się stworzenia współczesnego portretu Górnego Śląska i Zagłebia. Otwiera dyskusję artystów wizualnych i dźwiękowych, a sztukę traktuje jako narzędzie poznawcze, a nie realizujące przyjęte założenia, życzeniowy obraz.
Celem projektu jest odkrywanie równoległych, istniejących obok siebie: miast w mieście, regionów w regionie. Czy bowiem znamy rzeczywiście nasz region, metropolię, miasta, dzielnice. Czy to jeden wizerunek, a może raczej jest ich wiele? Szereg nakładających się na siebie, przenikających obrazów: życzeniowych, ale i niechcianych, bazujących na tradycji, ale i wyraźnie od niej się odcinających. Metropolis uwzględnia wiele perspektyw: społecznych, ekonomicznych, historycznych, kulturowych, politycznych…
Na działania programu „Projekt Metropolis" składają się m.in. rezydencje artystyczne na terenie całego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, oraz akcje opierające się na aktywności mieszkańców regionu. Podsumowanie projektu (konferencje, wystawy, publikacje) odbędzie się w 2014 roku dużą wystawą w nowej siedzibie Muzeum Śląskiego w Katowicach. Organizatorem projektu jest Fundacja Imago Mundi. Partnerem merytorycznym projektu jest Kronika CSW w Bytomiu.
Stanisław Ruksza, kurator programu „Projekt Metropolis"
