Eliza Galey, artystka z Lublina, związana z Galerią Białą od momentu swojego debiutu artystycznego w Młodym Forum Sztuki w 2000 roku, wykreowała bardzo indywidualny i rozpoznawalny język wizualny. Głównym źródłem jej artystycznych inspiracji stał się punkt brailowy, który od dłuższego czasu stanowi jej autorski wyróżnik. Tworzy ona między innymi białe perforowane rysunki przy użyciu metalowej tabliczki do wykonywania pisma Braille'a. Tak powstałe prace są ledwo widzialne, co skutkuje powstaniem pewnej percepcyjnej bariery.
Stojąc przed obrazami Galey jesteśmy zmuszani do angażowania również pozawzrokowych zmysłów. Liczne wypukłości prowokują nas do czytania tych dzieł również opuszkami palców. Dotykając ledwo wyczuwalny punkt „widzimy” wtedy dotychczas niezauważone. Suwając dłonią tam i z powrotem, zmieniamy perspektywę widzenia, staramy się rozumieć całość przedstawionego kształtu. Podczas tej czynności absorbujemy kolejne zmysły, ponieważ w końcu zaczynamy również słyszeć szelest naszych linii papilarnych przesuwających się po punktach Braille'a. To właśnie niewidomy Louis Braille w 1829 roku widział więcej tworząc niezwykłe wypukłe pismo dla niewidzących.
W konsekwencji, ta osobliwa technika artystycznego wyrazu traktuje dotyk jako równoprawny sposób odczuwania, reinterpretując wizualność pracy, jedynie jako jedną z możliwych dróg „widzenia”. Za pomocą takiej jednostkowej, intymnej percepcji Galey wprowadza widza w swój świat. Pojawiają się w nim wyraźne wątki autobiograficzne, takie jak: wizerunki kobiet w jej rodzinie (mama, babcia, córka), doświadczenie wyalienowania czy też wspomnienia, które pozostają ukryte. Znajdujemy tam również liczne obsesje, fobie i trudne, skrywane emocje, które nam towarzyszą na co dzień.
Co ciekawe, dla Elizy Galey punktem wyjścia do typografii Braille'a były właśnie linie papilarne. Pierwsze realizacje artystyczne dotyczyły jej własnych odcisków palców, których wizualizacja przenosiła jej osobistą tożsamość. Powielane linie tworzyły różnorodne ornamenty na papierze, tkaninach, przedmiotach stając się obiektami czy instalacjami. Następne były realizacje, zbudowane z powiększonych rzeźbiarskich punktów Braille'a, z możliwością ich dotykania, wreszcie ewoluowały do takich, które były tworzone poprzez wyciskanie punktów w papierze za pomocą metalowej tabliczki i rylca. Od roku 2005 roku Galey tworzy również filmy wideo, które wydają się być naturalnym dopełnieniem rysunków, ponieważ często projekcja odbywa się właśnie na tego typu realizacjach.
Na obecnej wystawie pt. Złudzenie Eliza Galey dotyka problemów związanych z trudną pamięcią, taką od której trudno się uwolnić, której nie sposób wyprzeć. Jest to odwrót od zmysłów do: niesłyszenia, niemówienia, niewidzenia, nieodczuwania. Jej czarno-biała rzeczywistość jest swoistym fizycznym alfabetem postrzegania, które dla każdego z nas są życiodajnym impulsem. Droga, jaką proponuje nam artystka za sprawą prezentowanych prac jest pewnego rodzaj eliminacją, polegającą na symbolicznym oderwaniu widza od podstawowych zmysłów, właśnie po to, abyśmy mogli powrócić do własnej, czystej emocjonalności.
A zatem sztuka w wydaniu Elizy Galey jest dla samej artystki jak i dla przebywającego w galerii widza rodzajem terapii. Jest uświadomieniem sobie trudnych emocji, które człowieka obciążają, a jednocześnie kształtują. Tutaj stają się one katalizatorem elementarnych i jednoznacznych wyobrażeń, pojawiających się w formie fotograficznych autoportretów i filmowych sekwencji, wykonanych w istotnych dla artystki miejscach. Wystawa jest kompilacją obrazów, gdzie punkt alfabetu Braille'a zostaje uzupełniony fotografią i filmem. Nie znaczy to, że charakterystyczny dla tej artystki sposób obrazowania został wyparty przez inne media. Przeciwnie, w dalszym ciągu jest on podstawą, na jakiej buduje ona kolejne artystyczne rozwiązania.
(oprac. Galeria Biała)
***
Eliza Galey (1978), absolwentka Wydziału Artystycznego UMCS w Lublinie, dyplom obroniła w 2002 roku. Ma w swoim dorobku wystawy indywidualne między innymi w: Galerii Arsenał w Białymstoku (2003), w Galerii Białej w Lublinie i Galerii Entropia we Wrocławiu (2004), w CSW Zamek Ujazdowski i Galerii Klimy Bocheńskiej w Warszawie i w Galerii Wozownia w Toruniu (2005), w Baszcie Czarownic w Słupsku (2006). Uczestniczyła w wielu wystawach zbiorowych, m. innymi: w Novart.pl Festiwal Młodej Sztuki - Look at Me w Krakowie, w Supermarket Sztuki III. Ludzie i przedmioty w Galerii DAP w Warszawie (2002), M4 w Galerii Studio BWA we Wrocławiu, Anatomia Momentów. Polska grafika w rozszerzonym polu w Grafikenshus w Mariefred w Szwecji (2003), Breakthrough. Perspectives on Art w Grote Kerk w Hadze (2004), w Art Poznań w Starej Rzeźni w Poznaniu, Nova Biała w Galerii Białej w Lublinie, Targi Nowej Sztuki w Galerii Wozownia w Toruniu (2005), Języki obce w Galerii Studio BWA we Wrocławiu, Biała strefa w Galerii Austriackiej w Warszawie (2006), Przekonaj się w Galerii Wozownia w Toruniu (2007), Depresja w Bunkrze Sztuki w Krakowie, w Dzienniku Polki w Uppsala Konsert & Kongress w Uppsala w Szwecji, w Sensualia Galerii Starmach w Krakowie (2008), O peggi w Spot, MOA w Poznaniu (2009), Siła sztuki w Pałacu Sztuki we Lwowie (2010). Eliza Galey mieszka w Lublinie.
