Yinka Shonibare zaliczany jest do artystów, których twórczość konsekwentnie skupia się wokół określonych zagadnień – w tym wypadku – zagadnień związanych z kolonializmem brytyjskiego imperium, co równocześnie uruchamia współczesną złożoność problematyki postkolonializmu.
Artysta, brytyjsko-nigeryjskiego pochodzenia, znany jest ze swoich teatralnych, wielowątkowych i barwnych prac przedstawiających bezgłowe manekiny, baletnice, dzikie zwierzęta wyposażone w blackberry i pozłacane pistolety oraz arie operowe śpiewane przez żonę admirała Nelsona. W swoich obrazach, instalacjach i video Shonibare używa tkanin, które doskonale symbolizuje wieloznaczność, a przede wszystkim sprzeczność związaną z postkolonialną kulturą. Materiały, które wydają się być ‚autententycznie afrykańskie‘, okazują się być produktem początkowo wytwarzanym w Holandii – na wzór indonezyjskich tkanin - i sprzedawanym w XIX w. zachodniej Afryce, gdzie dopiero z czasem stały się częścią afrykańskiej tożsamości. Shonibare umiejętnie zestawia zarówno historyczne jak i współczesne symbole, historie, i paradygmaty - wiktoriańskie postaci przebiera w afrykańskie stroje, z kolei poruszając problem Arabskiej Wiosny prezentuje wypchane zwierzęta wyposażone we współczesne gadżety. Nazywając sam siebie ‚postkolonialną hybrydą‘ skupia się na dynamice znaczeń, które wytwarzane są pomiędzy znanymi narracjami.
Na wystawie w Gdańskiej Galerii Miejskiej Shonibare zaprezentuje serię fotografii Fake Death Pictures, w których przedstawia różne wariacje śmierci Lorda Nelsona, który faktyczne zginął podczas bitwy pod Trafalgar. Każda z fotografii odtwarza znane sceny śmierci artystów z obrazów autorstwa malarzy tj. Leonardo Alenza y Nieto, Édouard Manet, Henry Wallis, Bartolomé Carducho oraz François-Guillaume Ménageot, gdzie w miejscu głównego bohatera Shonibare umieszcza Lorda Nelsona. Addio del Passato to poruszające video przedstawiające śpiewaczkę, która przebrana za żonę Lorda Nelsona - Frances Nisbet, odtwarza XIX w. arię operową La Traviata Giuseppe Verdi‘ego. Z kolei Revolution Kid, to manekin z lisią głową wyposażony w replikę złotego pistoletu, który należał do Colonela Gadafiego.
Patrycja Ryłko
Yinka Shonibare
urodzony 1962 w Wielkiej Brytanii, artysta nigeryjskiego pochodzenia, wychował sie w Lagos w Nigerii, do Anglii wrócił w wieku maturalnym, ukończył Byam Shaw College of Art (Londyn), Goldsmiths College (Londyn), nominowany do Turner Prize (2004), zaproszony przez Okwui Enwezor do wzięcia udziału w dokumenta XI (2002), prezentował swoje prace na Venice Biennale (2001, 2007), wystawiał m.in. w: Brooklyn Museum (NYC), Stephen Friedman Gallery (Londyn), Museum of African Art (Washington DC), James Cohan Gallery (NYC), National Gallery (Londyn), Tate Britain (Londyn), Moderna Museet (Sztokholm), Victoria and Albert Museum (Londyn), Whitechapel Gallery (Londyn), Buena Centre for Arts (San Francisco), Contemporary Art Museum (Kumamoto) i wielu innych.
Wydarzenia w ramach wystawy:
03.12.2013 | 19:00 – Spotkanie poświęcone tematyce postkolonializmu z udziałem:
Konrada Schillera, Przemysława Stróżka, Janka Simona
05.12.2013 | 19:00 – Wystąpienie dr Ewy Klekot na temat postkolonializmu
W trakcie wystawy dobędzie się performance Magdaleny Starskiej, dokładny termin już wkrótce.
03.12.2013, godzina 19:00 – Afrykański palimpsest, spotkanie poświęcone tematyce postkolonializmu z udziałem: Konrada Schillera, Przemysława Stróżka, Janka Simona
Kultura i sztuka Afryki, fascynowała pierwsze awangardy. W dobie dekolonizacji i przemian społecznych w II połowie XX wieku w Europie Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych, była manifestacją buntu i emancypacji. Współcześnie wraz z rozwojem badań postkolonialnych stanowi istotne źródło poszukiwań artystycznych i kulturowych. Wychodząc od wystawy Yinka Shonibare stawiamy pytanie: w Afryce, czyli gdzie?
05.12.2013, godzina 19:00 – Wystąpienie dr Ewy Klekot na temat postkolonializmu pt.: Gdzie w polskiej sztuce jest miejsce na refleksję postkolonialną?
Autorka nie zamierza udzielać autorytatywnej odpowiedzi na to pytanie, lecz odwołując się do dość oczywistego skojarzenia kolonializmu z kwestią niewolnictwa czarnych, na które prace Yinki Schonibare wyraźnie wskazują choćby przez swój historyczny sztafaż, chciałaby wskazać na takie miejsca w polskiej rzeczywistości społecznej, w których zastosowanie refleksji postkolonialnej jako strategii artystycznej byłoby uzasadnione. Praca niewolna oraz osobista podległość to zjawisko, które w czasach rozkwitu imperiów kolonialnych było na terenie części Europy rozpowszechnione w postaci poddaństwa chłopów i pańszczyzny.
Post-podległościowa kondycja znaczącej większości społeczeństwa polskiego wydaje się zatem przestrzenią, w której refleksja post-kolonialna, obejmująca krytyczne odniesienie do zjawisk takich jak auto-kolonizacja, „ludowość”, czy społecznie różnicujący podział na „miasto” i „wieś”, jest jak najbardziej uprawniona.
