Wojciech Fangor według wielu zamyka poczet “ostatnich wielkich mistrzów”. Był niebywale płodnym artystą, współtwórcą polskiej szkoły plakatu, docentem na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych i jedną z najciekawszych osobowości w polskiej sztuce powojennej. Jeśli chcesz przybliżyć sobie sylwetkę Fangora i dowiedzieć się, z czego jest znany, koniecznie zajrzyj do naszego wpisu.
Wojciech Fangor – ostatni wielki mistrz
Postać Wojciecha Fangora powinna być znana każdemu szanującemu się miłośnikowi sztuki, zwłaszcza w Polsce. Ten malarz, rzeźbiarz i plakacista bez wątpienia należy do grona najważniejszych artystów w historii sztuki naszego kraju. Został doceniony również poza jego granicami – w końcu jako jedyny do tej pory polski twórca miał indywidualną wystawę w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku (w 1970 roku). Przez wielu Fangor uznawany jest za jednego z ostatnich przedstawicieli “wielkich mistrzów”. Swoim doświadczeniem chętnie dzielił się z młodymi adeptami, przez wiele lat pozostając docentem na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, którą zresztą sam ukończył w 1946 roku, a później wykładając na prestiżowych uczelniach amerykańskich.
Pierwsze kroki Fangora w świecie sztuki
Wojciech Fangor urodził się w 1922 roku w Warszawie. W trakcie II wojny światowej pobierał prywatne nauki malarstwa u Felicjana Kowarskiego i Tadeusza Pruszkowskiego, a dyplom otrzymał zaocznie po zakończeniu działań wojennych na ASP. Od początku lat 50. aż do odwilży po śmierci Stalina tworzył w duchu socrealizmu. Z tego okresu pochodzi jeden z najsłynniejszych i najlepiej rozpoznawalnych polskich obrazów, “Postaci”, a także “Matka Koreanka”. Wojciech Fangor właśnie za ten obraz na płótnie (oraz za “Lenina w Poroninie”) otrzymał prestiżową drugą nagrodę na 2. Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w Warszawie w 1951 roku. W późniejszych latach więcej eksperymentował ze środkami artystycznymi i tematyką, stając się współtwórcą polskiej szkoły plakatu, a także współautorem pierwszej w sztuce światowej instalacji przestrzennej („Studium przestrzeni” w Salonie „Nowej Kultury” w Warszawie we współpracy ze Stanisławem Zamecznikiem).
Wojciech Fangor – malarskie zwroty akcji
W latach 60. Wojciech Fangor podróżował po świecie, będąc między innymi stypendystą w Waszyngtonie czy Berlinie. Aż do 1999 roku mieszkał w Stanach Zjednoczonych, gdzie prowadził zajęcia dla studentów na Fairleigh Dickinson University w Nowym Jorku i Graduate School of Design na Harvard University w Massachusetts. Zagraniczne doświadczenia bardzo wpłynęły na twórczość Fangora, który właśnie w latach 60. i 70. zaczął tworzyć w duchu minimalizmu i sztuki op-art. Wtedy zrealizował swój najsłynniejszy na świecie cykl prac z charakterystycznymi okręgami i falami. Z 1969 roku pochodzi obraz na płótnie przedstawiający rozetę – “M22”, który w grudniu 2020 roku został sprzedany na aukcji za niebagatelną kwotę 7,3 mln złotych (w tym 6,2 mln wynosiła cena młotkowa, do której należy doliczyć opłaty i prowizje domu aukcyjnego). To najdroższy obraz, jaki kiedykolwiek został sprzedany w Polsce. Poprzedni rekord również ustanowił Wojciech Fangor, którego obraz na płótnie “M39” (również namalowany w duchu op-artu) w 2018 roku znalazł nabywcę za 4,7 mln złotych.
Po okresie op-artu Fangor jeszcze kilka razy zmieniał swoją malarską stylistykę, zajmując się do połowy lat 80. sztuką krytyczną i inspirując telewizją i ekranami. Na początku XXI wieku wrócił do Polski i stworzył swoją pracownię w Błędowie, 60 km od Warszawy. Aż do śmierci tworzył, reinterpretując dawne szkice i rysunki w cyklu obrazów „palimpsestowych”.
Nie tylko obrazy – Wojciech Fangor w metrze
Wojciech Fangor nie tylko malował i tworzył plakaty. Był autorem wielu scenografii teatralnych, między innymi dla nowojorskiego baletu. Od 2007 do 2015 roku artysta pracował nad kolejną słynną realizacją w przestrzeni publicznej: zaprojektował wejścia do warszawskiego metra oraz dekoracje ścian na jej siedmiu stacjach. Stworzył również nową identyfikację firmy dla wydawnictwa Wiedza i Praktyka.
Jeśli chcesz zobaczyć obrazy Wojciecha Fangora, wybierz się do Muzeum Narodowego w Warszawie i do Muzeum Sztuki w Łodzi. Regularnie prace twórcy pojawiają się też na krajowych wystawach malarstwa. Warto zajrzeć też do książki “Wojciech Fangor. Plakaty” Doroty Folgi-Januszewskiej, w której do obejrzenia jest ponad 50 prac wybitnego polskiego twórcy.