Czy niekiedy, zaglądając do galerii współczesnego malarstwa, masz wrażenie, że też byłbyś w stanie namalować podobny obraz, a prawdziwa sztuka to dla Ciebie twórczość Rembrandta? Warto na malarstwo spojrzeć z nieco innej perspektywy. Czy rzeczywiście każdy może zostać artystą? Sprawdźmy to!
Rola współczesnego malarstwa
Dyskutując na temat wartości sztuki, przede wszystkim należy pamiętać, że to rozważania na temat sfery bardzo trudnej do zdefiniowania, związanej z jednostkowymi preferencjami, z osobistą wrażliwością, intuicją. Chociaż sięgając do słownika, bez trudu można poznać definicję samego pojęcia „sztuka”, w zasadzie jest ona pojmowana inaczej nie tylko w perspektywie czasu, ale też ludzkich doświadczeń. Szczególny problem jest ze sztuka najnowszą, która nie ma nic wspólnego z tworzeniem dekoracyjnych obiektów, których zadaniem jest budzić zachwyt i podkreślać prestiż osoby posiadającej je w swojej kolekcji. Nowoczesne malarstwo jest trudne w odbiorze, o czym mówi pisarz Krzysztof Varga, deklarujący: „Mam problem ze sztuką współczesną – oglądam i nie rozumiem, ktoś zazwyczaj musi mi wyjaśnić, co artysta chciał mi powiedzieć”. Nic dziwnego – wielką rolą artystów jest dziś transgresja, czyli przekraczanie granic, norm społecznych, burzenie estetycznych przyzwyczajeń.
Kto może być artystą
Dziś, bardziej niż kiedykolwiek liczą się nie tyle techniczne umiejętności, co intelektualne podłoże, odpowiedni kontekst. Błahe zdawałoby się dzieło sztuki, takie jak prosty graficzny znak na gładkim płótnie, zazwyczaj zawiera w sobie istotny komentarz do rzeczywistości, autorską parafrazę cytatu z historii sztuki czy też ironiczny komunikat. Artysta dziś, w dobie kultury obrazkowej czuje, że nie musi rywalizować z obiektywem telefonu komórkowego czy cyfrowego aparatu, który pomaga przedstawić świat taki, jakim jest naprawdę. Twórcy starają się filtrować rzeczywistość przez pryzmat własnego intelektu, swoich skojarzeń i wiedzy. Okazuje się więc, że pełnoprawny artysta to nie ten, który tworzy na płótnie przypadkowe elementy, ale ten, który, pomimo wykształcenia i talentu wybiera świadomie ten środek wyrazu, żeby przekazać widzowi swój punkt widzenia.
Jak zrozumieć malarstwo współczesne?
Oczywiście, w odbiorze sztuki, tak jak wspomnieliśmy, najważniejsza jest intuicja. Jeśli jakaś praca nam się nie podoba bądź pozostajemy na nią zupełnie obojętni, nie musimy zmuszać się do jej rozumienia, chociaż głębszej analizie zawsze warto dać szansę. Z kolei zdarza się, że dany obiekt podświadomie nam się podoba, nawet jeśli nie do końca rozumiemy jego przekaz. Żeby czuć się swobodnie w temacie sztuki, najlepiej przebywać w jej otoczeniu, czytać komentarze artystów do dzieł i samodzielnie starać się je interpretować. W końcu praktyka czyni mistrza.